رد شدن به محتوای اصلی

تقلب میلر


آزمایش میلر یکی از سردرد های بزرگ تکامل گران
هدف میلر از این آزمایش این بود که ثابت کند در شرایط میلیاردها سال قبل کره زمین اسید های آمینه می توانسته اند به صورت تصادفی به وجود آیند.
او مخلوطی از گاز های هیدروژن، بخارآب، آمونیاک ومتان را در محفظه ای قرارداد. این گازها درحالت طبیعی با هم واکنش نمی دهند ازاین رو میلریک منبع تخلیه الکتریکی نیز به محفظه افزود تا به مثلا شبیه ساز صاعقه باشد. او به مدت یک هفته این مخلوط را در دمای صد درجه سانتیگراد جوشاند. بعد از یک هفته مشاهده شد که سه عدد از اسیدهای آمینه به طور مصنوعی به وجود آمده اند. این آزمایش دربین داعیان تکامل هیاهوی زیادی به پا کرد به نحوی که گفتند" میلر حیات می آفریند"و این در حالی بود که او در شرایط آزمایشگاهی تنها چند مولکول بی جان را تشکیل داده بود.
داعیان تکامل بعد سناریوهای جدیدی طراحی کردند آنها گفتند اسید های آمینه در طبیعت به طور تصادفی به وجود می آیند بعد این اسید ها به طور تصادفی با هم ترکیب شده و پروتئین ها را به وجود می آورند پروتئین ها هم به نوبه خود به هم ملحق شده و به شکل غشای سلول در می آیند تا این که کل سلول به وجود می آید.
اما بعد ها آشکار شد که میلر در آزمایش خود تقلب کرده بود.
چرا آزمایش میلر با شکست مواجه شد؟
این آزمایش ازچند جنبه مشکل داشت:

1-او با استفاده از دستگاهی به نام (cold trap) بلافاصله پس از تشکیل اسیدهای آمینه آنها را از محیط خارج می کرد. چون در غیر این صورت اسید های آمینه فورا متلاشی می شدند.
روشن است که میلیاردها سال قبل چنین ابزار هوشمندی در طبیعت وجود نداشته است بنابراین اسید های آمینه اگر هم تشکیل شده باشند درجا تجزیه شده اند. شیمیدانی به نام ریچارد بلیس در این باره می گوید:" اگر این دستگاه وجود نداشت ترکیبات شیمیائی ای که به وجود آمده بودند در اثر تخلیه الکتریکی از بین می رفتند."116
و میلر قبلا هم آزمایش هایی انجام داده بودولی چون دستگاه cold trapرا به کار نمی برد به نتیجه ای دست نیافته بود.

2- شرایط جوی ای که میلردر آزمایشگاه به وجود آورده بود غیرواقعی بود. دانشمندان در دهه هشتاد گفتند که او می بایست به جای متان و آمونیاک از نیتروژن و دی اکسیدکربن استفاده می کرد. میلر هم پس از مدتها سکوت اعتراف کرد که شرایط جوی ای که در آزمایش مورد استفاده قرارداده بود واقعی نبود.117
حال چرا میلر ازبین این همه گاز آمونیاک را برگزیده بود؟ جواب روشن است: چون بدون آمونیاک هیچ اسید آمینه ای به وجود نمی آید. کوین مکین در مقاله ای که در مجله Discover منتشر شد این را افشا کرد:
" میلرو یوری جو زمین را با مخلوطی از گازهای آمونیاک ، متان و... شبیه سازی کرده بودند. ولی مطالعات جدید نشان داده است که در آن زمان زمین بسیارداغ و عمدتا از آهن و نیکل مذاب تشکیل شده بود. بنابراین اتمسفر آن زمان می بایست عمدتا از نیتروزن، دی اکسیدکربن و بخار آب تشکیل شده باشد. این ها مانند آمونیاک و نیتروژن برای تولید مولکول های آلی مناسب نیستند.118
دو دانشمند آمریکایی به نام ج.پ. فریس و س.ت. چن آزمایش میلر را با مخلوطی از گازهای دی اکسیدکربن، هیدروژن،نیتروژن و بخار آب تکرار کردند اما حتی یک مولکول اسید آمینه نیز به دست نیاوردند. 119

3-حقیقت دیگری که آزمایش میلر را از اعتبار می اندازد این است که در زمانی که تکاملی ها می گویند اسیدهای آمینه تشکیل شده اند اکسیژن موجود در جو به حدی زیاد بوده که آنها را از بین می برده است. این را از روی رگه هایی از آهن اکسید شده در صخره های مربوط به 3.5 میلیارد سال قبل در یافته اند.120
همچنین بر اساس مطالعات جدید ثابت شده که مقدار اکسیژن در آن زمان بسیار بیشتر و مقدار تابش اشعه فرابنفش ده هزاربرابر بیشتر از چیزی بوده است که تکاملی ها ادعا می کنند. این تابش شدید موجب تجزیه بخار آب و دی اکسیدکربن و در نتیجه رها شدن اکسیژن شده است.
این وضعیت کاملا با آزمایش میلر مخالف است. اگر وی در آزمایش خود اکسیژن را نیز به کار می برد متان با اکسیژن ترکیب و تشکیل دی اکسیدکربن و آب را می داد و آمونیاک نیز به نیترژن و آب تبدیل می شد. از سوی دیگر جوی که اکسیژن ندارد لایه اوزون هم ندارد به همین خاطر اسید های آمینه اگر فرضا تشکیل هم می شدند در اثر تابش شدید اشعه فرا بنفش از بین می رفتند یا به ترکیبات شیمیایی دیگری تبدیل می شدند.

4-آزمایش میلر اسید های آمینه راست را به وجود آورد121 وجود این اسید آمینه ها در واقع به مثابه رد نظریه تکامل اززبان خودش است چون در تشکیل پروتئین اسید های راست نقشی ندارند. علاوه براین تشکیل امینو اسید در آزمایش میلر درشرایطی بودکه برای حیات مناسب نیست. در واقع این محیط کاملا اسیدی بودو هر نوع مولکول مفید را اکسید و متلاشی می کرد.
همه این حقایق یک حقیقت را نشان می دهند و آن این است که نمی توان ادعا کرد که آزمایش میلر ثابت کرده است در شرایط ابتدائی کره زمین موجودات زنده به صورت تصادفی شکل گرفته اند. این آزمایش فراتر از یک آزمایش دقیق ، کنترول شده وهدفمند برای تشکیل اسیدهای آمینه نبوده است. مقدار انرژی ای که به سیستم داده شد نه خیلی زیاد و نه خیلی کم بود بلکه درست به مقداری بود که بتواند به تولید اسید های آمینه بیانجامد. دستگاه آزمایش ایزوله بود به نحوی که به هیچ کدام ازمواد مضر که می توانست اسید آمینه ها را تهدید کند اجازه نشت نمی داد. هرگونه عنصر یا ترکیبی که احتمال وجود آن در زمین کهن وجود داشت اما می توانست روند واکنش ها راتغییر دهد در آزمایش وارد نشده بود. اکسیژن که باعث اکسید شدن اسید های آمینه می شود تنها یکی از این مواد بود حتی در این شرایط کنترول شده هم اسید های آمینه به وجود آمده ازبین می رفتند و این مکانیسم cold trap بوى كه مانع متلاشي شدن آنها شد.
امروز حتی خود میلر هم قبول کرده که آزمایش که در سال 1953 انجام داد بسیار کوچکتر از آن بود که بتواند منشا حیات را توضیح بدهد.
این آزمایش در واقع این ادعا را رد کرد که" زندگی در اثر تصادف های نا آگاهانه پدیدار شده است". اگر آزمایش کاملا درست هم انجام شده باشد تنها نتیجه درستی که از آن می توان گرفت این است که اسید های آمینه تنها در محیط کنترول شده آزمایشگاه که در آن همه شرایط به دقت توسط دخالت آگاهانه طراحی شده اند به وجود می آید.
امروزه حتی دانشمندان تکاملی هم آزمایش میلر را به کلی رد می کنند.
هارولد یوری که آزمایش میلر را همراه دانشجوی خود استانلی میلر طراحی و تنظیم کرد در این موضوع اعتراف جالبی دارد:
هر چه بیشتر در مورد حیات به بحث و بررسی بپردازیم بیشتر به این واقعیت پی می بریم که زندگی پیچیده ترازآن است که ازطریق تکامل به وجود آمده باشد.همه ما اعتقاد پیدا کرده ایم که زندگی از مواد بی جان موجود درطبیعت تکامل یافته است ولی پیچیدگی آن به حدی است که حتی نمی توانیم در تخیل هم بگنجانیم که به این روش به وجود آمده است.122
منابع داروینیسم هم آزمایش میلر را رد می کنند.
امروزه حتی دانشمندان تکاملی هم آزمایش میلر را به کلی رها کرده اند. در شماره فوریه 1988 مجله EARTHکه به طرفداری ازنظریه داروین معروف است تحت عنوان " گلدان حیات" آمده است:
امروزه دانشمندان زمین شناسی بر این باورند که دی اکسیدکربن ونیتروزن بخش وسیعی از جو ابتدائی زمین را تشکیل می داده اند. و واکنش پذیری این دو گازازگازهایی که میلر در سال 1953 استفاده کرده بود کمتر است. وحتی اگر اتمسفر میلر صحیح هم بوده باشد چگونه می توان توضیح داد این اسید ها با هم ترکیب شده و پلیمرهای پیچیده ای مانند پروتئین ها رابه وجود آورده اند. حتی خود میلر هم از حل این قسمت بازماند و با عصبانیت گفت:" این یک معضل است چگونه این پلیمرها را میسازید؟ این امر به این آسانی ها نیست."1
همانطور که دیدیم خود میلر به این نتیجه رسیده است که آزمایش او نمی تواند برای منشا حیات توضیحی بیابد. در ماه مارس سال 1998 مجله National Geographic در مقاله ای به عنوان "ظهور حیات در زمین" آمده است:
امروزه بسیاری از دانشمندان شک دارند جو کره زمین در آغاز با آنجه میلردر آزمایش خود شبیه سازی کرده بود یکسان باشد. آنها فکر می کنند که جو اولیه به جای هیدروژن،متان و آمونیاک از نیتروژن و دی اکسیدکربن تشکیل شده است.
این برای شیمیدان ها خبر خوبی نیست زیرا وقتی دی اکسیدکربن و نیتروژن را در معرض آتش قرار می دهند تعداد بسیار اندکی مولکول آلی به وجود می آید. که معادل یک قطره رنگ دهنده غذایی در یک استخر شناست.دانشمندان نمی توانند تصور کنند زندگی از این سوپ رقیق درست شده است.2
نه آزمایش میلرو نه هیچ تلاش دیگری نمی تواند به سوال چگونگی آغاز حیات در کره زمین پاسخ دهد. زیرا همه تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده اند که امکان پیدایش تصادفی زندگی وجود ندارد وتاکید می کنند که حیات آفریده شده است.(١)،(٢)


اتمسفر ابتدائی کره زمین و پروتئین ها
به رغم همه تناقض هایی که در بالا دیدم داعیان تکامل هنوز هم برای توجیه تشکیل تصادفی اسید های آمینه به آزمایش میلر استناد می کنند. آنها هنوز هم سعی دارند مردم را با تظاهر به این که مساله حل شده است فریب دهند.
اما با این وجود داعیان تکامل با مشکلی بسیار بزرگتر ازتشکیل اسید های آمینه مواجه شده اند و آن به وجود آمدن پروتئین هاست که سنگ بنای موجودات زنده اند و هریک از صدها اسید آمینه که به طور مرتب و معین در کنار هم چیده شده اند تشکیل شده اند.
این ادعا که پروتئین ها به طور تصادفی به وجود آمده اند بسیار غیر منطقی تر از تشکیل تصادفی اسید های آمینه است. تا کنون از طریق احتمال و ریاضی نشان دادیم که محال است پروتئین ها به وجودآیند اینک به لحاظ شیمیایی نشان می دهیم که تشکیل پروتئین ها در شرایط ابتدائی زمین غیر ممکن بوده است.
ساخته شدن پروتئین در آب غیر ممکن است.
وقتی اسید های آمینه دور هم جمع می شوند تا پروتئین ها را به وجود بیاورند پیوند خاصی به نام پیوند پپتاید تشکیل می دهند در حین این پیوند یک مولکول آبی آزاد می شود.
و این حقیقت بدون شک این نظریه را که می گوید حیات در آب شکل گرفته است را رد می کند. زیرا بر اساس اصل شا تلیه در شیمی (Le Châtellier Principle) امکان ندارد واکنشی که آب آزادمی کند(فرایندcondensation(در محیط آبی روی بدهد. این یکی از غیرممکن ترین انواع واکنش های شیمیائی است.
اینسخن که حیات خود به خود در شرایط ابتدائی زمین به وجود آمده یکی ازبزرگترین خطا هایی است که داروینیست ها مرتکب شده اند.آنها کوشیده اند این اعتقاد خود را به هرطریقی ثابت کنند یکی ازاین راه ها همان تجربه میلر است. ولی این ادعا ها در برابر اکتشافات علمی دوام نیاورد و خیلی زود فرو ریخت. پژوهش هایی که در دهه هفتاد قرن بیستم صورت گرفت نشان دادند که آب و هوای آن برهه از به هیچ عنوان برای تشکیل حیات مناسب نبوده است.
بنابراین اقیانوس ها برخلاف آنجه ادعا می کنند به هیچ وجه مکان مناسبی برای تشکیل حیات نبوده اند زیرا بنا براصل شاتلیه فرایند تشکیل پروتئین از اسید آمینه نمی تواند در محیط های آبی روی بدهد بنا براین اقیانوس ها نامناسب ترین جا برای تشکیل و شروع حیات هستند.123


یک آزمایش نا امید کننده دیگر: آزمایش فوکس
داعیان تکامل برای مواجهه با مسالهآب که برای باطل کردن نظریه اشان به تنهایی کافی است شروع به ایجادسناریو های جدیدی نمودند. فوکس هم که یکی ازبرجسته ترین دانشمندان تکامل است به ایراد نظریه زیر پرداخت. براساس نظریه او اسید های آمینه بلافاصله بعد از تشکیل باید به تپه های نزدیک آتشفشان انتقال پیدا کرده باشند وحرارت آتشفشان باعث تبخیر آب بالای تپه شده است. اسید های آمینه موجود بر بالای تپه که دیگر در محیط غیر آبی قرار داشته اند اقدام به تشکیل پروتئین ها نموده اند.
این نظریه نتوانست کمکی به داروینیسم بکند زیرا همه می دانند که اسید های آمینه تاب تحمل چنین دما های بالایی را ندارند. فوکس هم نا امید نشد و توانست در محیط آزمایشگاه و در شرایط کاملا خاص با گرم کردناسید های آمینه آنها را ترکیب کند ولی با این وجود نتوانست به پروتئین برسد
سیدنی فوکس و تعدادی دیگر از پژوهشگران با استفاده از فناوری های حرارتی خاصی توانست اسید های آمینه را در محیط خشک با هم ترکیب کند و اسم پروتئین را بر آنها بگذارد. اما این پروتئین ها هیچ شباهتی به پروتئین های موجود در جانداران نداشتند. پروتئین هایی را که فوکس به وجود آورده بود عبارت بودند از توده های نامرتبی که به هیچ دردی نمی خوردند و حتی اگر صحت این ادعا ثابت شود که این مولکولها در زمانهای آغازین به وجود آمده اند کسی نمی تواند آنها را تجزیه کند.
ولی فوکس ناامیدنشده وتوانست اسید های آمینه را درشرایط خیلی خاصی در آزمایشگاه با هم ترکیب کند. او این کار را با حرارت دادن آنها در محیط خشکی انجام داد ولی بازهم به پروتئین نرسید. درواقع او به حلقه ها ساده و نامنظمی ازاسید های آمینه که با یکدیگر ترکیب شده بودند دست یافته بود. این حلقه ها شباهتی با پروتئین های جانداران نداشتند. علاوه براینداگرفوکس به حرارت دادن ادامه می داد این حلقه های بی فائده حتما از هم می شکافتند.124
نکته ای که بسیار حائز اهمیت است این بود که فوکس درآزمایش خود از اسیدآمینه های موجود در بدن جانداران استفاده کرد حال آنکه او می بایست از تولید نهایی و غیر مفید آزمایش میلر استفاده می کرد زیرا هدف اصلی دراین آزمایش ادامه کار میلر بود. اما با این وجود نه فوکس و نه هیچ محقق دیگری اسید آمینه های غیر مفید میلر را به کار نبردند.125
آزمایش فوکس حتی در محافل تکامل هم مورد قبول واقع نشد زیرا زنجیره اسید آمینه هایی را که بهتر است" شبه پروتئین" یا proteinoid بنامیم در شرایط طبیعی به وجود نیامده بود به عبارت دیگر هنوز هم به سنگ بنای موجودات زنده که همان پروتئین ها هستند دست پیدا نکرده بود. در مجله ای به نام (Chemical Engineering News) که در دهه هفتاد رواج زیادی داشت از آزمایش فوکس این گونه یاد شده است:
سیدنی فوکس و محققان دیگری توانسته اند تا با استفاده از دستگاه های حرارتی خاصی در شرایط که دردوران اولیه زمین در طبیعت وجود نداشته است اسید های آمینه را ترکیب و شبه پروتئین هایی را درست کنند این ترکیبات ابدا شباهتی با پروتئین جانداران ندارند و چیزی بیش از توده های نامنظم و بی فائده نیستند. وحتی اگر هم فرض کنیم در دوران های آغازین چنین ترکیباتی به وجود می آمده اند حتما از بین می رفتند.126
ترکیبات به دست آمده از آزمایش فوکس نه تنها شباهتی به پروتئین ندارند بلکه دراثرتابش اشعه فوق بنفش که در آن دوران بسیار زیاد بوده و سایر عوامل مضر طبیعی ازبین می رفته اند. و بنا بر اصل شاتلیه چنین پروتئین هایی در محیط های آبی اصلا امکان تشکیل ندارند تا بعدا ازبین بروند.
ماده غیر زنده نمی تواند حیات را به وجود آورد.
داعیان تکامل آزمایش هایی مانند میلرو فوکس را انجام داده اند تا ثابت کنند که ماده غیر زنده می تواند خود را سامان داده وجاندار پیچیده ای را به وجود آورد. این ادعا علمی نیست چون همه مشاهدات و آزمایشات نشان داده که این قابلیت در مواد بی جان وجود ندارد. سر فرد هویل منجم و ریاضیدان یاد آوری می کند که ماده نمی تواند بدون دخالتی هدفمند حیات تولید کند:
اگر برفرض محال اصلی وجود داشته باشد که بر اساس آن ماده بتواند به طریقی ، برای تحقق حیات نوعی نظم به وجود آورد می بایست اثبات آن در آزمایشگاه آسان باشد. به عنوان مثال می توان استخر شنا را مخلوط اولیه در نظرگرفت. استخر را با هر ماده شیمیایی که فاقد ماهیت بیولوژیکی است پر کنید، هر گازی را که می خواهید به داخل و یا بالای آن پمپ کنید و هر گونه اشعه ای را که دلتان می خواهد به آن بتابانید. بگذارید این استخرتا یک سال در همین شرایط باقی بماند بعد ببینید که کدام یک از 2000آنزیم موجود دربدن جانداران به وجود می آید.برای آن که شما را از زحمت وهزینه گزاف این کار برهانم خودم پاسخ را می گویم. شما هرگز چیزی را نمی یابید شایدبه استثناء اندکی اسید آمینه و مواد شیمیایی ساده دیگر
3
اندرو اسکوت زیست شناس تکاملی نیز به همین حقیقت اعتراف می کند:
ماده ای را گرفته و در حین حرکت حرارت دهید. این نسخه جدید آغاز حیات است و فرض می کنند که سایر نیروهی اساسی مانند گرانش، الکترومغناطیس، یا نیروهای قوی یا ضعیف هسته ای بقیه ماده را تحت تاثیر قرار دهد... اما چه قسمت هایی از این داستان اثبات شده و چه قسمت هایی صرفا یک فرض خوشبینانه است ؟تقریبا مکانیسم هر گام مهمی – از تشکیل مواد شیمیائی مربوط به موجودات زنده تا اولین سلول هایی که شناخته شده اند- همگی قابلیت جدل را دارند و یا کاملا حیران کننده اند."3
--------------------------------
منابع:
1. Earth, «Life’s Crucible», February, 1998 p.34
2. National Geographic, «The Rise of Life on Earth»,
March, 1998 p.1.68
3. Fred Hoyle, the Intelligent Universe, New York, Holt, Rinehart & Winston, 1983, p. 256
4. Andrew Scott, "Update on Genesis”, New Scientist, vol. 106, May 2nd, 1985, p. 30

نظرات

پست‌های معروف از این وبلاگ

ضربه ای که  فسیل های جمجمه به نظریه داروین زدند!

ضربه ای که  فسیل های جمجمه به نظریه داروین زدند. این ادعای داروین که میمون و انسان دارای جد مشترکی هستند توسط اکتشافات علمی زمان ویو پس از او تایید نمی شود. از آن زمان تا کنون که بیش از150سال می گذرد طرفداران این نظریه تمام تلاش خود را به کار بسته اند تا افسانه  تکامل تایید شود. اما فسیل های استخراج شده ثابت کرده اند که میمون ها همواره میمون و انسان ها پیوسته انسان بوده اند و میون ها به انسان تبدیل نشده و انسان ها و میمون ها فرزندان یک جد نیستند. و با وجود تبلیغات گسترده داروینیسم و تلاش آن برای تسلط برمحافل آکادمیک بسیاری از دانشمندان این حقیقت را اذعان نموده اند. یکی از این افراد  David Pilbeam  و یکی از اساتید فسیل شناسی دانشگاه هاروارد است. او معتقد است تکامل انسان گمانی است که به شواهد علمی استنادی ندارد و می گوید: اگر دانشمند باهوشی را که در رشته علمی دیگری متخصص است بیاورید واو را از دلایل ناکافی خود مطلع گردانیم قطعا خواهد گفت:"این موضوع را فراموش کنید دلایل کافی برای ادامه نداریم"(1). ویلیام فیکسکتابی درمورد فسیل شناسی به نام The Bone Peddlers  نوشت...

زنده بودن و بازگشت دوباره حضرت عیسی (ع) در آیات قرآن کریم

خداوند در قرآن کریم در مورد آخر الزمان و بازگشت دوباره پسر مریم حضرت عیسی(ع) در این دوره چنین می فرماید: 1-توضیح زنده بودن حضرت عیسی در آیات 156 تا 158 سوره نسا: وَ بِکُفْرِهِمْ وَ قَوْلِهِمْ عَلي‏ مَرْيَمَ بُهْتاناً عَظيماً156-وَ قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسيحَ عيسَي ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لکِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَ إِنَّ الَّذينَ اخْتَلَفُوا فيهِ لَفي‏ شَکٍّ مِنْهُ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّباعَ الظَّنِّ وَ ما قَتَلُوهُ يَقيناً157-بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَ کانَ اللَّهُ عَزيزاً حَکيماً158 156) و نیز به سزای کفرشان ( به عیسی ) و گفتارشان درباره مریم بهتانی بزرگ را ( که عیسی را از کجا آورده )  157) و نیز گفته آنها که ما مسیح عیسی بن مریم رسول خدا را کشتیم- در حالی که او را نکشتند و به دار نیاویختند ، و لکن کار بر آنها مشتبه شد ( خیال کردند در جنگ کشته شد ، یا شخص دیگری به قیافه او کشته شد یا عیسی نامی مدعی نبوت پس از مدتی کشته شد ) و حتما کسانی که درباره او اختلاف دارند در این باره در شک و تردیدند و جز پیر...

تحولات سیاسی سریع در خاورمیانه متلاطم

از مصاحبه هارون یحیی( عدنان اوکتار )درج شده در روزنامه شرق ایران طی پنج سالی که از شروع درگیری‌های خونین در حساس‌ترین نقطة خاورمیانه یعنی سوریه می‌گذرد این کشور درکانون توجه جهانیان بوده است. در‌این‌بین شاید ترکیه با توجه به داشتن 911 کیلومتر مرز مشترک با سوریه  بیش از هر کشور دیگری متاثر از این جنگ بوده است. 24 آگوست نیروهای مسلح ترکیه عملیاتی زمینی و هوایی با نام "سپر فرات" را آغاز کردند و در نتیجه آن شهر جرابلوس را از تروریستهای داعش بازپس‌گرفتند. اگرچه مدتها بود که دولت ترکیه در صدد اعزام نیرو به داخل خاک سوریه به منظور ایجاد یک منطقة حایل برای آواره‌گان سوری در جنوب مرز خود با این کشور بود، اما بنا به پاره‌ای از اختلافات بین نیروهای نظامی ترکیه این امر تا قبل از عملیات سپر فرات محقق نشد. در‌هر‌صورت این عملیات به فاصله اندکی از کودتای نافرجام جولای در ترکیه آغاز شد. بدنبال این کودتا آنکارا به عادی‌سازی روابط خود با مسکو روی‌آورد و در این فرایند از حمایت‌های ایران نیز برخوردار بود. لازم است در همین ابتدا مخالفت شخصی خود را با هر‌گونه عملیات نظامی که ممکن است ...